آداب و رسوم نوشیدن چای در گوشه و کنار دنیا
امروزه در سرتاسر دنيا به‌ندرت مي‌توان محلي را پيدا کرد که نوشيدن چاي بخش مهمي از فعاليت‌هاي زندگي روزانه‌ي حداقل عده‌اي از ساکنان آن نباشد. نوشيدن چاي در هر ساعت از روز و در هر مکاني کاملا عادي و مرسوم است؛ از جمله در حين کار و فعاليت روزانه، در خانه، در جمع دوستان، در چايخانه‌ها و ... در بعضي از کشورها مثل انگلستان، روسيه، ژاپن و چين نوشيدن چاي جز آداب و سنن فرهنگي محسوب مي‌شود. ويژگي اصلي اين نوشيدني لذت‌بخش و محبوب، کمک به حفظ آرامش و رفع خستگي است. چاي حاوي کافئين و آمينواسيدي به نام تيانين است که هر دو عامل کاهش اضطراب و استرس هستند و يک فنجان چاي داغ در هر موقعيت ناخوشايندي مي‌تواند باعث آرامش شود و تمرکز و خلق‌وخوي خوش را به ما بازگرداند. البته دليل نوشيدن چاي براي افراد مختلف متفاوت است. عده‌اي صرفا از طعم آن لذت مي‌برند و بعضي هم از آن به‌عنوان بهانه‌اي براي ملاقات دوستان و وقت‌گذراني با آن‌ها استفاده مي‌کنند. نوشيدن چاي در بعضي از کشورها جايگاه خاصي دارد و بعد از گذشتن ساليان متمادي به مجموعه‌اي از آداب‌ورسوم جذاب و درعين‌حال جدي و بدون انعطاف تبديل شده است.
روسيه
چاي به نوعي نوشيدني ملي روسيه محسوب مي‌شود و تقريبا در فرهنگ غذايي اين کشور جايگزيني ندارد. نوشيدن چاي در تمام ساعات شبانه‌روز کاملا عادي به شمار مي‌آيد زيرا اهالي روسيه معتقدند که اين کار در حين مشغله‌هاي فکري بسيار مفيد است. روس‌ها معمولا چاي را در استکان‌هاي ساده مي‌نوشند. ثروتمندان اين کشور در منازل خود از پايه‌هاي نقره‌اي خوش‌ساخت براي نگهداري استکان استفاده مي‌کنند و سايرين گاهي پايه‌هاي ساخته‌شده از فلزات ارزان‌قيمت به کار مي‌برند. اين پايه‌ها صرفا جنبه‌ي تزييني دارند و ساخت آن‌ها يکي از صنايع‌دستي کشور روسيه محسوب مي‌شود. مراسم سنتي نوشيدن چاي در روسيه را نمي‌توان بدون سماور زغالي کامل دانست. قوري‌هاي مورداستفاده در روسيه چيني يا چوبي هستند. (آداب‌ورسوم سنتي صرف چاي در ايران مشابه روسيه است و کلماتي مثل سماور، استکان و ... مستقيما و بدون تغيير از زبان روسي به فارسي وارد شده‌اند)
چين
اين کشور آداب نوشيدن چاي يک رسم ملي سراسري است. از نظر فرهنگي صرف سه وعده غذا و نوشيدن حداقل يک فنجان چاي در روز براي چيني‌ها الزامي است. وقتي يک مهمان خارجي وارد خانه‌اي در چين مي‌شود، حتما بايد با يک فنجان چاي مورد استقبال قرار بگيرد. در همه شهرهاي چين تعداد زيادي چايخانه وجود دارد ولي چاي عرضه شده در آن‌ها با چاي خانگي چيني تفاوت دارد. مراسم نوشيدن چاي در چين نوعي فعاليت هنري است و آموختن راه و رسم آن به زمان زيادي نياز دارد. در بعضي از نواحي، مراحل تهيه‌ي چاي بسيار پيچيده است و ريشه در فرهنگ بومي دارد. البته لوازم مورداستفاده براي تهيه و نوشيدن چاي در چين تفاوت زيادي با روسيه ندارند و عبارت‌اند از: فنجان، نعلبکي، قوري و سيني که به شکلي خاص و هنرمندانه ساخته مي‌شوند. ديانسين (Diansin)، نوعي شيريني که همراه چاي سرو مي‌شود، لذيذ و خوش‌ظاهر است و در سراسر دنيا دوستداران زيادي دارد. در چين صدها نوع چاي مشهور توليد مي‌شود. مزارع چاي با سيلاب‌هاي بهاري آبياري مي‌شوند و گفته مي‌شود که اين آب بسته به مسير جريان، حاوي مواد معدني و ترکيبات شفابخش مختلف است که همين مسئله تفاوت عمده‌ي انواع چاي در چين محسوب مي‌شود. علاوه بر اين مزارع روستايي و کوهستاني چاي، چشم‌اندازهايي بسيار زيبا و دل‌نشين دارند.
انگلستان
مراسم نوشيدن چاي در انگلستان شهرت زيادي دارد و تقريبا هيچ داستاني در مورد اين کشور نيست که عبارت (نوشيدن چاي) در آن به دفعات استفاده نشده باشد. مراسم چاي عصرانه انگليسي يک رسم اجتماعي است که با تشريفات و آداب‌ورسوم انجام مي‌شود و معمولا با صرف کيک يا ساندويچ همراه است. مراسم چاي عصرانه‌ي انگليسي که يک سنت ملي فراگير است، بعد از اضافه شدن به برنامه‌ي روزانه‌ي رسمي دربار انگليس در قرن نوزدهم، مورد استقبال عموم قرار گفت و به جزئي از فرهنگ انگلستان تبديل شد. در اين مراسم ابتدا چاي در فنجان ريخته شده و بعد به آن شير افزوده مي‌شود. در گذشته، اين ترتيب به ميزبان فرصت مي‌داد تا کيفيت و دوام ظروف چيني خود را در مقابل حرارت به مهمانان نشان دهد. مراسم چاي عصرانه در ابتدا فقط براي نوشيدن چاي برگزار مي‌شد ولي امروزه در بيشتر نواحي انگلستان، اين عبارت به يک وعده‌ي غذايي سبک در هنگام عصر اطلاق مي‌شود. به طور کلي در انگلستان پيشنهاد نوشيدن يک فنجان چاي در هر شرايطي بسيار مؤدبانه و خوش‌آيند است و ديگران نيز هميشه از اين پيشنهاد استقبال مي‌کنند. حتي کساني که براي انجام تعميرات يا ارائه‌ي خدمات به يک منزل انگليسي سنتي وارد مي‌شوند نيز معمولا به نوشيدن چاي دعوت مي‌شوند.
ژاپن
نوشيدن چاي در ژاپن، يک مراسم بسيار پيچيده با آداب‌ورسومي خاص و غيرقابل‌اجتناب است و حتي مي‌توان آن را نوعي مراقبه دانست. اگر مراسم در يک چايخانه انجام شود، مهمانان بر روي نيمکت‌هاي مخصوص جلوي چايخانه در انتظار دعوت ميزبان مي‌نشينند و بعد از آن به‌صورت نمادين دست‌ها و دهان خود را به کمک آب يک حوضچه‌ي کوچک سنگي شستشو مي‌دهند و با آرامش وارد سالن برگزاري مراسم مي‌شوند. در اين محل مهمانان به ترتيب مقام و موقعيت اجتماعي به‌صورت دوزانو بر روي تاتمي (کف‌پوش‌هاي حصيري ژاپني) مي‌نشينند. بعضي اوقات ميزبان براي جوشاندن آب در مقابل مهمانان از زغال برافروخته استفاده مي‌کند. در حين مراسم گاهي از مهمانان با يک خوراکي ساده و سبک معروف به تنشين (tenshin) و يا يک وعده‌ي کامل موسوم به کايسکي (kaiseki) يا چاکايسکي (chakaiseki) پذيرايي مي‌شود و در غير اين صورت ميزبان شخصا شيريني‌هاي کوچک و سبک به مهمانان تعارف مي‌کند. لوازم مورداستفاده در مراسم نوشيدن چاي، عبارت‌اند از کتري، همزن دستي، پيمانه. بر اساس سنت، ميزبان لوازم را با ترتيب مشخص و حرکات خاص در حضور مهمانان تميز کرده و بعد آن‌ها را به شکلي از پيش تعيين‌شده و دقيق مرتب مي‌کند که اين چينش به نحوه‌ي تهيه چاي توسط ميزبان بستگي داشته و انواع مختلفي دارد. بعد از آماده کردن لوازم، ميزبان مقدار مشخصي پودر چاي سبز را در يک کاسه مي‌ريزد و به ميزان لازم آب داغ به آن مي‌افزايد و بعد به کمک همزن دستي و با حرکات منظم و شمارش‌شده، آن را هم ميزند. بعد از آماده شدن هر کاسه‌ي چاي، مهمانان به ترتيب محل نشستن، شخصا براي گرفتن آن به ميزبان نزديک مي‌شوند يا دستيار ميزبان اين کار را انجام مي‌دهد.
مراکش
کشور مراکش روش تهيه چاي سبز و نوشيدن آن (معمولا به همراه غذا) شامل يک سري آداب‌ورسوم سنتي است که اچاي (Ataí) ناميده مي‌شود. اگر قصد سفر به مراکش را داريد يا در حال رزرو تور مراکش نوروز 96 هستيد ، در ادامه همراه ما باشيد.چاي نعنايي مخصوص مراکش اکنون در تمام کشورهاي جنوب آفريقا جايگاه ويژه‌اي دارد و به‌خصوص گردشگرهاي عرب علاقه‌ي خاصي به آن دارند. در اين کشور نيز چاي در تمام ساعات روز در دسترس است. تهيه‌ي چاي در مراکش به صورت سنتي فقط توسط مردان انجام مي‌شود. اهالي مراکش گاهي در منزل با چاي از مهمان خود پذيرايي مي‌کنند که البته رد کردن آن برايشان توهين‌آميز است. در مراکش براي تهيه چاي ابتدا آن را با آب جوش شستشو مي‌دهند تا تلخي و گردوخاک چاي گرفته شود. در مرحله بعد چاي را قبل از خشک شدن کامل، در آب داغ ريخته و مي‌گذارند تا به‌خوبي دم بکشد. در نهايت با افزودن مقدار مشخصي شکر و نعنا چاي مراکشي آماده مي‌شود.